Het jaar van de waarheid

Kerstblog Jules Lejeune: Het jaar van de waarheid

Het jaar dat begon met hoge verwachtingen, aan het begin van een beloftevol decennium, eindigt met wederom een lockdown. 2020 kwam maar niet uit de schemering, haar geluid verstomde achter het mondkapje. Was het wel echt? Of was het verbeelding?

Onwerkelijk was het in ieder geval. Wie had een jaar geleden kunnen denken dat mondkapjes het Europese straatbeeld zouden domineren? Dat we elkaar met een elleboogstoot zouden begroeten? Dat knuffelen zou kunnen leiden tot een strafblad? Dat er schande zou worden gesproken van wandelaars op een mooie dag? Dat verschijnen op het werk zou worden afgeraden tenzij het niet anders kon? Dat we met verbazing omhoog zouden kijken naar een passerend vliegtuig? 

Of dat we ons zonder negatieve test niet meer vrij door Europa konden bewegen? Dat we meer dan 80% van werk achter een videoverbinding zouden doorbrengen? Dat studenten hun master zouden behalen zonder te weten hoe de universiteit er van binnen uit ziet? Dat sport, cultuur en recreatie als bindende factor in de samenleving alleen nog passief zouden worden beleefd?

Je zou zeggen: met een dergelijke surrealistische werkelijkheid heb je geen alternatieve realiteit meer nodig.

Zoals Yuval Noah Harari in zijn meesterwerk Sapiens beschrijft, onderscheidt de mensheid zich door het vermogen om zaken in onze verbeelding om te zetten naar een gestructureerde religieuze, politieke, economische en sociale werkelijkheid. Zo hebben wij niet alleen onze eigen omgeving, maar zelfs onze eigen evolutie naar onze hand weten te zetten. Met mogelijk rampzalige gevolgen voor onze planeet zoals ook door Sir David Attenborough getoond in zijn Netflix documentaire A Life on Our Planet.

2020: een reality check

Wat dat betreft was 2020 een ware ‘reality check’. Enerzijds is daar het toegenomen besef dat de pandemie een klimaatverandering in het klein is. Iets wat zelfs als het ons niet bij de keel grijpt toch urgent blijkt te zijn. De lessen die we uit de aanpak van deze pandemie trekken zijn wat dat betreft een testcase voor de doelstellingen van Parijs 2015. Zoals Rob Wijnberg van De Correspondent opmerkte: klimaatverandering is een pandemie in slowmotion.

Anderzijds is er het groeiende besef dat met de opkomst van kunstmatige intelligentie ook de menselijke verbeelding kwetsbaar is geworden voor de macht van het algoritme. Nog zo’n aanrader op Netflix, The Social Dilemma, laat ons zien hoe we door ons internetgedrag onze eigen virtuele bubbel ingezogen worden, en alleen nog zaken te zien krijgen die aansluiten bij onze eigen beleving. Als we dan ook nog gedwongen worden onszelf op te sluiten tijdens lockdowns als nu is de voedingsbodem voor nepnieuws en complottheorieën gelegd. Met dank ook aan de President-Eject is het onderscheid tussen ‘fact’ en ‘fake’ de afgelopen jaren vervaagd.

Het nieuwe normaal zal nooit meer hetzelfde zijn

Waar 2020 het jaar van de abrupte verandering van realiteit was, wordt 2021 daarom het jaar van de waarheid. Gaan we elkaar na de vaccinatie weer live ontmoeten? Zoeken we weer fysiek en geestelijk contact? Nemen we weer de tijd voor verbale en non-verbale communicatie? Voor uitwisseling van ideeën en gedachten? Voor het delen van kennis? Proberen we door dialoog en argumenten tot overeenstemming te komen?

Want dat is nou juist de kracht van verenigingen. Ook verenigingen hebben dit jaar snel geschakeld om langs digitale weg de rol als kritische schakel tussen leden en derden in te vullen. Verenigingen zijn als fysieke ontmoetingsplek dit jaar misschien in lockdown geweest, maar zijn qua online connectiviteit ‘fast forward’ gegaan. Zoals gesteld wordt 2021 het jaar van de waarheid, met als grote uitdaging het vinden van een nieuwe balans tussen beide dimensies. Hoe dan ook: de essentie van verenigingen als V-snaar van de samenleving blijft: de kracht van Verbinding. Zowel fysiek als digitaal! 

Het ‘nieuwe normaal’ zal nooit meer hetzelfde zijn, en wij dragen daar graag ons steentje aan bij. Namens de staf en directie van Lejeune Association Management wens ik u veel wijs- en waarheid toe!

Jules Lejeune
Algemeen directeur

Meer lezen over onze activiteiten lees onze 'Lejeune Inside' winter 2020