Er was er eens …. een Verhaal

Ooit, lang geleden, deed ik wat jonge vaders doen: een verhaaltje voor het slapen gaan. Ik had daarbij de gewoonte om naast het bed op de grond te gaan liggen en dan zochten mijn kinderen en ik samen een voorwerp in de slaapkamer uit waar het verhaal deze avond over zou gaan.

En zo kwam het dat de lamp even licht ging halen bij de buren maar verdwaalde in het donker; de blokkendoos uit de kast kwam (letterlijk dan) en een nieuw huis werd voor arme kabouterkindjes; het fotolijstje uit de kamer was weggelopen omdat het met andere lijstjes in het huis wilde spelen; het gordijn uit zichzelf open ging omdat het venster boos was geworden dat het ’s nachts geen licht mocht doorlaten. Enzovoort, enzovoort.

Een enkele keer kwam het voor dat mijn verhaal wel het beoogde effect had, maar op de verkeerde persoon in de kamer. Dan tikte mijn zoon of dochter mij verontwaardigd aan en improviseerden wij vrolijk verder.

Verhaal is helemaal ‘hot’

Het Verhaal is van alle tijden. Het is een combinatie van werkelijkheid en fictie, en op smaak aan te dikken. ‘Het Verhaal’ is helemaal hot in deze tijd waar de wereld verbonden is via sociale media, waar persoonlijke verhalen worden verteld in de vorm van blogs, vlogs, podcasts, TED talks en mini-docu’s. Een verzameling van verhalen heet content, net zoals hoofdstukken in een boek dat zijn. Instagram heeft zijn ‘storyline’.

Het persoonlijke verhaal raakt aan delen van het brein die voor andere signalen gesloten blijven en heeft daarom een impact die dieper is, omdat het ‘beleefd wordt’. ‘Experience’ is dan ook het toverwoord dat door merken en de handel, als onderdeel van de ‘customer journey’, gretig wordt aangewend in marketing campagnes.

‘Alternatieve Werkelijkheid’

Maar Het Verhaal heeft ook een keerzijde genaamd ‘Alternatieve Werkelijkheid’. Het personaliseren gebeurt tegenwoordig via big data en algoritmes; het aandikken ervan via trollen, complotdenkers en populisten. ‘Dingen’ hebben het internet overgenomen en als bezoeker word je tegenwoordig gevraagd om bij aanmelding of bestelling te bevestigen dat je geen robot bent.

In zo’n op jouw profiel toegesneden verhalenwereld word je als mens weer onbewust onbekwaam. Want wat je als waarheid beleeft is mogelijk niet wat jouw buurman of buurvrouw als zodanig ervaart. De afgelopen jaren hebben referenda en verkiezingen in diverse landen aangetoond dat Het Verhaal een wig kan drijven binnen samenlevingen.

De Dialoog als sleutel

De sleutel om deze polarisatie te doorbreken is De Dialoog, die naast vertellen en delen vooral bestaat uit de kunst van het luisteren en willen horen. Verenigingen zijn van oudsher het platform waar personen en hun verhalen en ideeën elkaar ontmoeten. Het is de plek waar storytelling èn dialoog plaatsvinden. Het is deze combinatie die de vereniging in staat stelt om verhalen met elkaar te verbinden tot een authentieke, gezaghebbende en gedeelde ‘storyline’ waarin de gezamenlijke belanghebbenden zich kunnen herkennen.

Het is aan de Verenigingsprofessional om deze beide elementen te koppelen en zo het profiel van de vereniging vorm te geven.

Het Verhaal van De Vereniging is het waard om verteld te worden.

Jules Lejeune

Algemeen directeur