Jubileumcongres ‘Aan het roer van verandering’ “brancheorganisaties spring in het gat, pak deze rol op!”

Algemeen directeur Jules Lejeune opende de bijeenkomst met een inspirerend welkomstwoord waarin hij inging op de oorsprong van de Mans Lejeune Award en de diepere betekenis die beeldend kunstenaar Jos Gielen aan deze prestigieuze onderscheiding heeft meegegeven. Vervolgens nam Bert van Loon, onze ‘huismoderator’, het stokje over. Met zijn professionele begeleiding zorgde hij ervoor dat het programma soepel en volgens plan verliep.

Omarm de Chaos - Prof. Jan Rotmans, ‘Captain of Transition’

We waren verheugd dat prof. Jan Rotmans, befaamd als dé ‘Captain of Transition’, als keynote spreker op ons jubileumcongres wilde optreden. Als autoriteit op het gebied van duurzame transities nam hij ons mee door de ‘perfecte storm’ van crises. “We houden van chaos omdat we dan een omgeving creëren voor verandering. In tijden van crisis leren we het meest. Nederland was altijd een land met een plan, kijk maar naar de waterwerken. Nu zie ik geen plan. Brancheorganisaties moeten het gat vullen, de rol oppakken en laten zien dat ze het platform zijn waar duurzaamheidsidealen in daden kunnen worden omgezet. We moeten ons realiseren dat als je een kwart van de mensen bereikt, dat al een omslag betekent. Dan komt er een versnelling, en die versnelling is noodzakelijk”, aldus Rotmans.

Expert breakoutsessies

Na de keynote was het tijd voor de verschillende expertsessies, die in twee parallelrondes plaatsvonden. Voorafgaand aan elke sessie gaven de sprekers een korte pitch op het podium om de aanwezigen te overtuigen waarom zij voor hun expertsessie moeten kiezen. De expertsessies waren gebaseerd op de zogenaamde Lejeune Duurzaamheidsmatrix, een tool voor branche- en beroepsorganisaties waarmee zijn aan de hand van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties (de SDG’s) stapsgewijs keuzes kunnen maken bij het opstellen van duurzaamheidsbeleid en het lanceren van concrete gezamenlijke projecten met partners als deze experts. Meer informatie over de Duurzaamheidsmatrix is te vinden op deze pagina.

Op het podium voor de pitch - van links naar rechts: Stijn van Butselaar, Michel Scholte, Paul de Ruijter, Leo Smit en Robert Witteveen.

Artificial Intelligence als kracht voor de toekomst – Stijn van Butselaar, MKB-Nederland

Tijdens een sessie over kunstmatige intelligentie (AI) deelde Stijn van Butselaar, namens VNO-NCW en MKB-Nederland, zijn visie op de impact van AI op Nederlandse bedrijven. Hij schetste hoe AI steeds opnieuw periodes van hoge verwachtingen doormaakt, vaak gevolgd door momenten van teleurstelling. Toch lijkt de opkomst van generatieve AI nu een blijvende verandering te brengen, zonder dat er tekenen zijn van afnemende interesse. Stijn benadrukte het enorme potentieel van AI om de productiviteit te verhogen, maatschappelijke problemen aan te pakken en nieuwe zakelijke kansen te creëren.

Hij besprak ook de specifieke uitdagingen voor kleine bedrijven, zoals het ontbreken van IT-afdelingen, onduidelijkheden rondom regelgeving en het verbeteren van databeheer. Door dit soort belemmeringen serieus te nemen, kunnen bedrijven beter profiteren van de voordelen van AI. Een inspirerende sessie die zowel de mogelijkheden als de uitdagingen van AI op een realistische manier aanstipte.

Op weg naar CO2-neutraal: meten, vergelijken en verbeteren als collectief - Leo Smit en Jesse Bruns, SmartTrackers,

We moeten met z’n allen zo hard mogelijk op weg naar CO2-neutraal. En als bedrijf, hoe doe je dat? Wat zijn de belangrijkste ingrediënten voor een succesvol CO2 reductieprogramma? En hoe beantwoord je vragen van klanten over je duurzaamheidsprestaties, inclusief CO2-verlaging? Dit zijn hersenkrakers die veel ondernemers bezighouden.

Er is gelukkig een oplossing: de brancheorganisatie! Het collectief van bedrijven is bij uitstek geschikt om de vragen die vanuit (inter-)nationale overheden en de markt op de sector afkomen efficiënt en goed onderbouwd te tackelen. In de context van stakeholder-uitvragen en ‘due diligence’ hebben brancheverenigingen grote meerwaarde bij het verschaffen van basisinformatie voor de keten en geven zij hiermee de norm van de sector aan.

Er is alom steeds meer vraag naar verbeterprogramma's en goede rapportage. Brancheverenigingen kennen de context, uitdagingen en prioriteiten van hun leden. Dit kan helpen bij de identificatie van relevante ESG-onderwerpen voor de sector. De brancheverenigingen kunnen hun kennis gebruiken om de lidbedrijven te helpen bij het bepalen van hun eigen meest materiële ESG-onderwerpen.

De boodschap was helder: wees actief op brancheniveau met CO2-reductie en je bent samen sterk!

Hoe CSRD de duurzaamheidsagenda van organisaties vormt – Michel Scholte, CSRD Academy

Zolang prijzen niet de daadwerkelijke kosten omvatten, blijven we doorgaan op de verkeerde weg. Verdienmodellen gericht op duurzaamheid zijn dan immers niet concurrerend. De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die op 1 januari a.s. in werking treedt, is hierin een gamechanger, betoogde Michel Scholte, oprichter van het Impact Institute, pleitbezorger van ‘True Pricing’ en stichter van de CSRD Academy. Door de CSRD te omarmen creëren we een regeneratieve economie. Met de CSRD kunnen grote bedrijven namelijk worden beloond voor het maken van duurzame keuzes, ook qua investeringen. Anders gezegd: van transparantie naar transformatie.

Vanaf 2025 verplicht de CSRD grote ondernemingen om in hun jaarverslag een rapportage over duurzaamheidsaspecten zoals verwoord in de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) op te nemen. Vanaf 2026 geldt CSRD ook voor alle bedrijven die beantwoorden aan minstens twee van de drie criteria: meer dan 250 werknemers; omzet meer dan € 40 miljoen; activa meer dan € 20 miljoen. In de toekomst zal duurzaamheidsrapportage stapsgewijs echter ook een steeds belangrijkere rol gaan spelen voor kleinere ondernemingen. Brancheorganisaties kunnen hun leden bijstaan bij hun voorbereiding op deze rapportages. Ook als zij nog niet onder de verplichting vallen, kunnen zij nu reeds vragen verwachten van grote afnemers.

Navigeren door onzekerheden in de duurzaamheidstransitie – Paul de Ruijter, De Ruijter Strategy

Paul de Ruijter, strateeg en scenariodenker, haakte in op de presentatie van Jan Rotmans. Een transitieperiode kenmerkt zich als ‘chaos’, waardoor moeilijk te voorspellen is hoe het gaat lopen. Daarom is het nodig scenario’s op te stellen en op die scenario’s te ‘wat-als’-en’. Bedenk dus welke omstandigheden mogelijk realiteit kunnen worden en bereid je daarop voor. Brancheorganisaties hun leden kunnen helpen bij het navigeren door consequent de toekomst op de agenda te zetten en relevante scenario’s in kaart te brengen da wel bestaande scenario’s te analyseren. Hij gaf voorbeelden uit de praktijk zoals de Nationale Veiligheidsscenario’s uit 2012, alsmede de Pandemiescenario’s en EU Grensconflictscenario’s uit 2016 waarmee achteraf beter op uiteindelijke gebeurtenissen in recente jaren had kunnen worden geanticipeerd. Het gaat daarbij niet het kiezen of uitsluiten van scenario’s, maar het maken van een flexibele routekaart die rekening houdt met ‘robuuste’ (waarschijnlijke) uitkomsten maar ook met opties waar versnelling (start) dan wel vertraging (stop) nodig is. De Ruijter sloot af met een verwijzing naar de door Lejeune zelf gemaakte scenario’s voor brancheorganisaties in 2030. 

Innovatie met Impact – Robert Witteveen en André Filet, First Day Advisory Group

In een boeiende sessie over innovatie presenteerden Robert Witteveen en Andre Filet een Business Case van Techniek Nederland, waarin werd onderzocht hoe bedrijven binnen de technische sector relevant en toekomstbestendig kunnen blijven. Ze introduceerden het concept van ‘double loop’-innovatie, waarbij organisaties continu reflecteren en leren om zich te blijven verbeteren. Dit model helpt brancheorganisaties en hun leden om flexibel in te spelen op de snelle veranderingen in de markt.

De Business Case van Techniek Nederland bracht twee praktische voorbeelden van collectieve samenwerking gericht op duurzame innovatie naar voren: een prototype bedrijfswagen ontworpen voor emissievrije zones, met verbeterde opslagcapaciteit, en slimme brillen waarmee monteurs op afstand real-time ondersteuning kunnen ontvangen van experts.

De sessie werd afgesloten met een oproep aan bedrijven om te blijven innoveren en duurzame leiderschapspraktijken te omarmen. Deze aanpak zorgt ervoor dat bedrijven niet alleen concurrerend blijven, maar ook hun gezamenlijke duurzame impact vergroten – een noodzakelijke stap in een snel veranderende wereld.

Aansluitend op de expertsessies werd het plenaire programma voortgezet in de grote zaal. Het publiek werd meegenomen op een reis door de tijd, met als hoogtepunt de uitreiking van de Mans Lejeune Award 2024.

60 jaar professioneel verenigingsmanagement: Terugblik en vooruitblik - Jules Lejeune

Ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum schreef Jules Lejeune in de aanloop naar het jubileumcongres een blogreeks waarin per periode na de Tweede Wereldoorlog de ontwikkeling van brancheorganisaties in het algemeen (en de ervaringen van Lejeune in het bijzonder) wordt beschreven in de context van economische, maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen en historische gebeurtenissen. De blogs zijn terug te vinden in deze jubileumuitgave en op onze webstie 

Jules reisde ook door de tijd om te praten met Sandra de Jong, een Amerikaanse expat die met de Nederlander Louis de Jong trouwde en CEO werd van V&V Management, een verenigingsmanagementbureau in Amsterdam dat begin 2030 net hun strategieherziening heeft afgerond. Voorwaarde voor het interview was dat Sandra zo kort voor 5 november 2024 niet over de Amerikaanse politiek hoefde te praten…. Sandra gaf ons waardevolle inzichten en advies over hoe verenigingen in de wereld van 2024 het voortouw kunnen nemen richting de jaren 2030.

Lees alle blogs via de onderstaande links.

Jaren '40/ '50 | Jaren '60 | Jaren ’70 | Jaren '80 | Jaren '90 | Jaren '00 | Jaren '10 | Jaren '20 | Vooruitblik op de jaren ’30

Voorafgaand aan zijn ‘spreekbeurt’ verwelkomde gastheer Jules Lejeune zijn moeder, die speciaal voor deze gelegenheid en de naar haar echtgenoot vernoemde award naar Madurodam was gekomen. Als weduwe van de in 2011 overleden oprichter het bedrijf, maakte zij de oprichting en ontwikkeling van het bedrijf in de eerste decennia van dichtbij mee. Jules dankte haar voor steun en haar persoonlijke opofferingen voor het opstartende en snel groeiende bureau, welke een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het duurzame succes van de onderneming.

Uitreiking Mans Lejeune Award 2024: winnaar Koninklijke CBM

Daarna was het tijd voor de climax van de middag: de uitreiking van de Mans Lejeune Award 2024. 17 genomineerden waren in de zaal veelal met het team waarmee het duurzaamheidsproject is gerealiseerd. De finalisten werden met een video bekend gemaakt. Het was een spannend moment voor de finalisten toen juryvoorzitter Wijnand Jongen hen allemaal op het podium liet komen. De video is te bekijken op ons YouTube Kanaal en het juryverslag is hier te downloaden.

Koninklijke CBM mocht de prestigieuze Mans Lejeune Award 2024 in ontvangst nemen. Juryvoorzitter (rechts op de foto) en voormalig winnaar van de Mans Lejeune Award; Wijnand Jongen (Thuiswinkel.org) reikte de award uit aan een trotse en zeer blije Kees Hoogendijk, directeur van Koninklijke CBM.

Naast Koninklijke CBM waren Coöperatie OpenWaste® en de Nederlandse Vereniging voor Afval- en Reinigingsdiensten (NVRD) finalist, en kreeg de NVIC (Nederlandse Vereniging voor Intensive Care) een bijzondere vermelding.

Gefeliciteerd aan alle genomineerden en finalisten voor hun fantastische, duurzaamheidsprojecten, inzet en prestaties!

Alle genomineerden, finalisten, bijzondere vermelding en de winnaar!

Natuurlijk was er na afloop ook tijd om te netwerken en foto’s te maken in de speciale genomineerden hoek, een groot doek met de logo’s van alle genomineerden. Zie hieronder een fotocollage van alle genomineerden en finalisten.

De foto’s zijn te bekijken via deze google drive link https://drive.google.com/drive/u/2/folders/19WTwCHwX24fRij1chKnhuf26fesHvFZB

Jubileumreceptie

We willen iedereen bedanken voor hun aanwezigheid of bijdrage aan het jubileumcongres. We kijken terug op een fantastische, succesvolle dag en voelen ons vereerd om deze mijlpaal met jullie te hebben mogen delen!

Namens onze gehele familie en collega’s.

Belijk onze aftermovie op Youtube 

Tekst: Ria Luitjes
Foto's: Murk Feitsma - De kunst van fotografie